|
CO TO JEST ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA KONTRAKTOWA?
ORZECZNICTWO
SŁOWNIK TERMINOLOGII UBEZPIECZENIOWEJ
OC CZŁONKÓW ZARZĄDU A PODATKI
NOWI UBEZPIECZYCIELE
CO
TO JEST ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA KONTRAKTOWA? [na początek]
Odpowiedzialność cywilną kontraktową wywołuje
niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy (zobowiązania).
Konsekwencje tegoż regulują art. 471 i następne
Kodeksu cywilnego. Odpowiedzialność kontraktowa składa
się z dwóch składowych, z których pierwsza jest
regulowana umownie (odsetki, kary umowne, odstępne itp.).
Te elementy OC kontraktowej są z zasady nieubezpieczalne.
Druga składowa odpowiedzialności kontraktowej jest ubezpieczalna
i opiera się na zasadach analogicznych do odpowiedzialności
z tytułu czynów niedozwolonych. Rodzi się ona z mocy
prawa w momencie wyrządzenia szkody rzeczowej naszemu
kontrahentowi. Najczęstszym typem szkód jakie jesteśmy
w stanie wyrządzić naszym kontrahentom, są szkody w
mieniu powierzonym np. będącym przedmiotem naprawy,
przechowania itp. Zwłaszcza mienie poddane naprawie jest
narażone na różnorakie szkody powstałe w trakcie
naprawy. Specyficzną odmianą szkody w mieniu
naprawianym jest takie złe wykonanie usługi, które
ujawni się dopiero po jakimś czasie i spowoduje szkody
tak w samym przedmiocie naprawy jak i mieniu go otaczającym
np. źle naprawiony grzejnik doprowadza do pożaru całego
domu. Niektóre zakłady ubezpieczeń odpowiedzialność
za złe wykonanie usługi włączają do OC za produkt (więcej
o OC za produkt można przeczytać w Insurance
Alert nr 4); inne
wkładają takie rozszerzenie za dodatkową opłatą do
umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu
prowadzenia działalności gospodarczej.
Z powyższego widać, że OC kontraktowe jest
szczególnie ważne dla usługodawców, ale nie
zaszkodzi mieć takie rozszerzenie w ubezpieczeniu OC w
innych przypadkach. Szkody kontraktowe mogą bowiem nastąpić
np. w czasie prac ładunkowych gdzie zbywca i odbiorca
towaru są powiązani umową sprzedaży. Odpowiedzialność
kontraktowa dotyczyć może również szkód
spowodowanych przez wynajmującego najemcy, a polegających
na uniemożliwieniu wykonywania umowy najmu (np. z tytułu
zdarzenia losowego, którego sprawca będzie wynajmujący).
Szkoda z jednej strony polegać będzie na utracie zysku
z najmu (tego typu szkoda nie podlega ubezpieczeniu) z
drugiej zaś strony na wypłacie najemcy utraconego zysku
za czas przestoju. W odpowiedzialności kontraktowej
przyjmuje się (inaczej niż przy odpowiedzialności
deliktowej) miernik należytej staranności, do
przestrzegania której zobowiązany jest dłużnik przy
wykonywaniu umowy. Jeżeli osoba wykonująca czynność
jest profesjonalistą w danej dziedzinie wymaga się od
niego szczególnej staranności. Zasady odszkodowawcze w
odniesieniu do OC kontraktowej są identyczne jak przy OC
deliktowej, czyli z jednej strony musimy naprawić
uszkodzoną rzecz z drugiej zaś musimy liczyć się z
wypłatą utraconych korzyści. Chodzi tu o korzyści
jakie rzecz by przyniosła gdybyśmy jej nie uszkodzili.
Na koniec warto dodać że zgodnie z art. 473 Kodeksu
cywilnego odpowiedzialność kontraktową strony mogą
dowolnie kształtować w umowie. I tak można ją zawęzić
tylko i wyłącznie do odpowiedzialności za szkody umyślne
a rozszerzyć można na wszelkie zdarzenia za które nie
jest się z mocy prawa odpowiedzialnym czyli głównie za
siłę wyższą. Wszelkie umowne rozszerzenia
odpowiedzialności są dwojako groźne
dla osoby przyjmującej je na swoje ryzyko, gdyż z
jednej strony ponosi ona odpowiedzialność absolutną za
powierzoną rzecz z drugiej zaś umowne rozszerzenia są
nieubezpieczalne.
ORZECZNICTWO [na początek]
Stan faktyczny: Ubezpieczyciel wypłacił
odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia auto - casco za
naprawę uszkodzonego pojazdu w pełnej wysokości tyle
tylko, że bez podatku VAT.
Na tym tle zrodziło się następujące pytanie
prawne: Czy osoba fizyczna prowadząca dzialalność
gospodarczą (...) i posiadająca umowę ubezpieczenia własnych
środków transportu w pełnym zakresie tj. w zakresie
ubezpieczenia OC i AC, w razie powstania szkody ma prawo
domagać się od Ubezpieczyciela odszkodowania obejmującego
także podatek VAT?
Sąd Najwyższy zważył co następuje w
uchwale z dnia 16.10.1998 roku: Odszkodowanie za szkodę
poniesioną przez podatnika podatku VAT, przysługujące
mu z tytułu umowy ubezpieczenia autocasco, nie obejmuje
podatku VAT w zakresie, w jakim poszkodowany podatnik mógł
obniżyć podatek należny o kwotę podatku VAT
naliczonego przy nabyciu towarów i usług w celu
naprawienia szkody.
Sygnatura uchwały: III CZP 42/98
SŁOWNIK
TERMINOLOGII UBEZPIECZENIOWEJ [na początek]
ZDARZENIE LOSOWE - w ubezpieczeniach
jest to zdarzenie charakteryzujące się następującymi
cechami:
a) występuje ze statystyczną prawidłowością - czyli
podlega prawu wielkich liczb
b) jest nadzwyczajne czyli grozi wielu podmiotom ale
przydarza się tylko niektórym z nich
c) jest losowe czyli wiemy jakiej grupie podmiotów zagraża
ale nie potrafimy wskazać konkretnego podmiotu którego
to zdarzenie dosięgnie
d) następuje wbrew woli osoby lub też od woli tej osoby
jest niezależne.
Zdarzenie losowe może mieć charakter pozytywny np.
wygrana w totolotka lub negatywny np. pożar. Zdarzenia
losowe o negatywnym charakterze określa się mianem
wypadku losowego. To właśnie od wypadków losowych się
ubezpieczamy.
WYPADEK UBEZPIECZENIOWY - jest to takie
zdarzenie losowe (z reguły będące wypadkiem losowym) z
nastąpieniem, którego zakład ubezpieczeń jest zobowiązany
spełnić określone świadczenie ubezpieczeniowe. Innymi
słowy jest to takie zdarzenie losowe, które jest
ubezpieczone. W przypadku ryzyk żywiołowych, wypadkiem
ubezpieczeniowym będzie np. powódź, która dotknie
ubezpieczone mienie, pożar itp. Generalnie wypadki
ubezpieczeniowe mają charakter negatywny, jedynym
wypadkiem ubezpieczeniowym mającym przyjemny charakter
dla osoby ubezpieczonej jest urodzenie się dziecka.
Sytuacja taka ma miejsce w niektórych typach ubezpieczeń
życiowych gdzie w momencie urodzenia się dziecka osobie
ubezpieczonej zakład ubezpieczeń dokonuje wypłaty świadczenia
ubezpieczeniowego. Tak jest np. w popularnym
ubezpieczeniu typu P. oferowanym przez PZU Życie S.A.
OC
CZŁONKÓW ZARZĄDU A PODATKI [na początek]
W świetle art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 25 lipca 1991
roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z
1993 r. Nr 90, poz. 416, ostatnia zmianą w Dz. U. Z 1999
r. Nr 80, poz. 902), wartość opłacanych przez spółkę
składek stanowi dla członków zarządu lub rady
nadzorczej przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń,
który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób
fizycznych. Przy czym płatnik (spółka) nie ma obowiązku
poboru zaliczek na ten podatek. Przychód z tego tytułu
powinien być wykazany w zeznaniu rocznym, łącznie z
innymi przychodami uzyskiwanymi przez te osoby i
opodatkowany wg skali podatkowej określonej w art. 27
ust 1 powołanej ustawy. Pozostaje do rozstrzygnięcia
także problem dotyczący zaliczania do kosztów
uzyskania przychodów składek opłaconych przez spółkę.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od
osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty
poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem
kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. Musi więc
istnieć związek przyczynowy pomiędzy wydatkiem a osiągniętym
przychodem.
W przypadku wydatków na ubezpieczenie członków zarządu
(rady nadzorczej) trudno dostrzec istnienie takiego związku.
Jednocześnie z treści art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy
wynika, że pracodawca może zaliczyć do kosztów
uzyskania przychodów składki opłacone z tytułu
zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz
pracowników dotyczących jedynie ryzyka grup 1,3 i 5
działu I oraz grup 1 i 2 działu II, wymienionych w załączniku
do ustawy z dnia 28 lipca 1990r. o działalności
ubezpieczeniowej (Dz. U. Z 1996 r. Nr 11, poz. 82 ze zm.),
po spełnieniu warunków określonych w tym przepisie.
Zatem składki opłacone z tytułu innych umów
ubezpieczenia zawartych przez spółkę zarówno na rzecz
jej pracowników jak i osób nie będących pracownikami,
nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów.
Dodatkowo stosownie do art. 16 ust. 1 pkt. 38a ustawy o
podatku dochodowym od osób prawnych za koszty uzyskania
przychodów nie uznaje się wydatków na rzecz osób
wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji
rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych, z
wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych
funkcji. W związku z powyższym spółka nie może
zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków
poniesionych na omówione wyżej ubezpieczenie.
Nie jest to interpretacja oficjalna wydana przez Ministra
Finansów na podstawie Ordynacji Podatkowej. Podajemy ją
za Biuletynem Informacyjnym Dla Służb Ekonomiczno-Finasowych
wydawanym przez ZDiO z Gorzowa Wielkopolskiego. W
przypadku innego zdania na ten temat prosimy o kontakt.
Chętnie zamieścimy Waszą interpretację w następnym
biuletynie.
NOWI UBEZPIECZYCIELE [na początek]
W samą Wigilię '99 Minister Finansów podpisał cztery
nowe licencje na prowadzenie działalności
ubezpieczeniowej. Oznacza to, iż mamy już w Polsce aż
61 towarzystw ubezpieczeniowych. Licencje otrzymały następujące
towarzystwa:
- Fiat Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. z kapitałem
akcyjnym 20 mln PLN (wedle słów Prezesa tegoż
towarzystwa zamierza ono przejąć portfel ubezpieczeń
samochodowych na sprzedawane w Polsce samochody FIAT);
- MetLife Polska Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A.
z kapitałem 14 mln PLN (będzie to polska filia amerykańskiego
potentata w zakresie sprzedaży ubezpieczeń życiowych);
- Nationwide Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. z
kapitałem 19,52 mln PLN (firma Nationwide już znajduje
się na naszym rynku jako Nationwide Holding Group -
posiadacz 30 % akcji PTE PIONEER)
- Towarzystwo Ubezpieczeniowe Samopomoc Życie S.A. z
kapitałem 12 mln PLN (oferta tego towarzystwa ma być
skierowana głownie do mieszkańców małych miast i wsi
ze szczególnym uwzględnieniem dotychczasowych klientów
TU Samopomoc)
Działalność wszystkie wyżej wymienione towarzystwa
rozpoczną dopiero po pierwszym kwartale tego roku.
Prześlij Insurance Alert !!! znajomemu
IA redaguje Paweł Filar - prawnik, broker w KB Prometeusz oddział Kalisz.
|
