Rozdział 9
Nadzór ubezpieczeniowy

Art. 82. 1. Tworzy się Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń jako centralny organ administracji państwowej.
2. ⁽¹⁰⁰⁾Państwowym Urzędem Nadzoru Ubezpieczeń kieruje Prezes, którego powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw instytucji finansowych.
3. ⁽¹⁰¹⁾ Wiceprezesa Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw instytucji finansowych na wniosek Prezesa Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń.
4. Prezesem i wiceprezesem Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń może być osoba:
1) z wyższym wykształceniem prawniczym, ekonomicznym lub matematycznym,
2) posiadająca co najmniej 2-letnie doświadczenie w działalności ubezpieczeniowej.
5. Ilekroć w ustawie jest mowa o organie nadzoru, rozumie się przez to Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń.
Art. 82a. 1. Zadaniem nadzoru jest ochrona interesów osoby ubezpieczonej i zapobieganie sytuacji, w której zakład ubezpieczeń nie będzie w stanie wypłacać ubezpieczonemu należnego świadczenia.
2. Nadzór nad działalnością zakładów ubezpieczeń i pośredników ubezpieczeniowych polega w szczególności na:
1) podejmowaniu działań mających na celu zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rynku ubezpieczeń i ochronę ubezpieczonych,
2) wydawaniu zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej i agencyjnej,
3) kontroli prowadzenia działalności przez zakłady ubezpieczeń i brokerów,
4) podejmowaniu innych działań przewidzianych w ustawie.
Art. 82b. 1. Organ nadzoru współdziała z organami administracji rządowej i innymi instytucjami w zakresie kształtowania polityki gospodarczej państwa dotyczącej ubezpieczeń.
2. Do postępowania przed organem nadzoru stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że ustawa stanowi inaczej.
3. Na decyzję organu nadzoru służy skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Art. 82c. 1. ⁽¹⁰²⁾ Organizację Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń określa statut nadany, w drodze rozporządzenia, przez Radę Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw instytucji finansowych.
2. Pracownicy Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń nie mogą być akcjonariuszami (udziałowcami), członkami władz w zakładach ubezpieczeń oraz wykonywać czynności związanych z działalnością ubezpieczeniową lub pośrednictwa ubezpieczeniowego.
3. ⁽¹⁰³⁾ (skreślony).
4. ⁽¹⁰⁴⁾ Prezes Rady Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, zasady wynagradzania członków korpusu służby cywilnej będących pracownikami Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Biura Rzecznika Ubezpieczonych.
4a. ⁽¹⁰⁵⁾ Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określa, w drodze rozporządzenia, zasady wynagradzania pracowników Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Biura Rzecznika Ubezpieczonych, nie będących członkami korpusu służby cywilnej.
5. ⁽¹⁰⁶⁾ Wynagrodzenie Prezesa i wiceprezesa Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń ustalane jest zgodnie z przepisami o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe.
Art. 83. 1. Organ nadzoru może przeprowadzić w każdym czasie kontrolę działalności i stanu majątkowego zakładu ubezpieczeń.
2. Przy przeprowadzaniu kontroli organ nadzoru może korzystać z usług podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych.
3. Organ nadzoru może żądać od zakładów ubezpieczeń wyjaśnień i informacji dotyczących zakładu ubezpieczeń i jego gospodarki finansowej oraz zarządzić przekazywanie wymaganych danych.
4. Organ nadzoru może wydawać zalecenia mające na celu usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości i dostosowanie działalności zakładu ubezpieczeń do przepisów prawa.
5. W razie niewykonywania zaleceń, o których mowa w ust. 4, prowadzenia działalności z naruszeniem przepisów prawa, statutu, odmowy udzielenia wyjaśnień i informacji, o których mowa w ust. 3, organ nadzoru może:
1) nakładać na członków zarządu zakładu ubezpieczeń lub prokurentów kary pieniężne do wysokości trzykrotnego miesięcznego wynagrodzenia brutto tej osoby, wyliczonego na podstawie wynagrodzenia za ostatnie 3 miesiące przed nałożeniem kary,
2) nakładać na zakład ubezpieczeń kary pieniężne do wysokości 0,5% zbioru składki brutto za rok poprzedni,
3) występować do właściwego organu zakładu ubezpieczeń z wnioskiem o odwołanie członka zarządu lub prokurenta,
4) występować z wnioskiem do właściwego organu zakładu ubezpieczeń o zawieszenie w czynnościach członków zarządu zakładu ubezpieczeń do czasu rozpatrzenia wniosku o ich odwołanie.
6. ⁽¹⁰⁷⁾ Zakład ubezpieczeń przekazuje organowi nadzoru oraz Rzecznikowi Ubezpieczonych wzory umów ubezpieczenia i wniosków o ubezpieczenie, teksty ogólnych warunków ubezpieczenia oraz inne formularze używane przez zakład przy zawieraniu umów ubezpieczenia, w terminie 14 dni od dnia wprowadzenia ich do obrotu.
7. W razie ogłaszania przez zakład ubezpieczeń, w formie reklamy lub za pomocą formularzy, informacji niezgodnych ze stanem faktycznym lub mających na celu wprowadzenie w błąd, organ nadzoru może:
1) zakazać zakładowi ubezpieczeń prowadzenia reklamy w określony sposób lub używania druków o określonej treści,
2) dokonać sprostowania na koszt zakładu ubezpieczeń,
3) nałożyć karę pieniężną oraz podjąć inne czynności, o których mowa w ust. 5.
8. ⁽¹⁰⁸⁾ Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady, zakres i tryb przeprowadzania kontroli, o której mowa w ust. 1. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, wydając rozporządzenie, uwzględnia konieczność przeprowadzenia skutecznej kontroli, mającej na celu sprawdzenie działalności i stanu majątkowego zakładu ubezpieczeń oraz stwierdzenie zgodności działalności z prawem, uzyskanym zezwoleniem i statutem.
Art. 83a. 1. Organ nadzoru może żądać od władz zakładu ubezpieczeń zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia oraz umieszczenia poszczególnych spraw na porządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia.
2. Jeżeli w ciągu dwóch tygodni od dnia przedstawienia żądania walne zgromadzenie nie zostanie zwołane, organ nadzoru zwołuje walne zgromadzenie. Koszty zwołania i odbycia walnego zgromadzenia ponosi zakład ubezpieczeń.
3. W przypadkach określonych w ust. 1 i 2 organ nadzoru deleguje swego przedstawiciela do udziału w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy albo członków towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.
4. Przedstawiciel organu nadzoru, o którym mowa w ust. 3, może zabierać głos w sprawach objętych porządkiem obrad walnego zgromadzenia, a także w innych sprawach nie objętych porządkiem obrad.
Art. 83b. 1. Organ nadzoru może przeprowadzić w każdym czasie kontrolę działalności i stanu majątkowego podmiotów prowadzących działalność brokerską.
2. Organ nadzoru może żądać od podmiotów, o których mowa w ust. 1, wyjaśnień i informacji dotyczących ich działalności i gospodarki finansowej oraz zarządzić przekazywanie wymaganych danych.
3. Przepisy art. 83 stosuje się odpowiednio do nadzoru nad działalnością podmiotów prowadzących działalność brokerską, z zastrzeżeniem, że kary pieniężne wynoszą:
1) do wysokości trzykrotnej prowizji uzyskanej za ostatnie 3 miesiące przed nałożeniem kary - w przypadku osoby prawnej,
2) do wysokości dwudziestokrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw - w przypadku osoby fizycznej.
Art. 84. 1. Koszty nadzoru nad działalnością ubezpieczeniową i brokerską oraz koszty działalności Rzecznika Ubezpieczonych i jego Biura ponoszą zakłady ubezpieczeń do wysokości 0,3% zbioru składek brutto.
2. ⁽¹⁰⁹⁾ Koszty funkcjonowania działalności Rzecznika Ubezpieczonych stanowią 5% wysokości kosztów nadzoru.
3. Należności z tytułu nadzoru podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
4. ⁽¹¹⁰⁾ Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określa, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii organu nadzoru i Rzecznika Ubezpieczonych, sposób obliczania wpłat na pokrycie kosztów, o których mowa w ust. 1, proporcjonalnie do składki przypisanej brutto, terminy uiszczenia wpłat oraz wysokość odsetek za ich nieuiszczenie w terminie.
Art. 85. ⁽¹¹¹⁾ Od decyzji ministra właściwego do spraw instytucji finansowych wydanych w sprawach określonych w niniejszej ustawie zakładom ubezpieczeń przysługuje skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego na zasadach określonych w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego.

spis rozdziałów - poprzedni rozdział - następny rozdział