<<< Nr 27 >>>

1 października 2001

Konin

KANCELARIA BROKERSKA PROMETEUSZ

UBEZPIECZENIA SZYB I PRZEDMIOTÓW SZKLANYCH OD STŁUCZENIA
UBEZPIECZENIE RYZYKA TERRORYZMU
SŁOWNIK TERMINOLOGII UBEZPIECZENIOWEJ - CARGO
ORZECZNICTWO

UBEZPIECZENIA SZYB I PRZEDMIOTÓW SZKLANYCH OD STŁUCZENIA ^{^^^}

Szyby i inne przedmioty szklane (lub ogólniej rzecz ujmując - przedmioty, które mogą się stłuc np. kryształy, lustra, porcelana) oprócz typowych ryzyk takich jak pożar czy dewastacja narażone są na stłuczenia. Stłuczenia i inne ich uszkodzenia najczęściej powodowane są przez samych użytkowników szklanego przedmiotu, przez przeciągi, przez czynniki atmosferyczne, a niekiedy również przez wandali. Charakterystyczne jest to, że najistotniejsza grupa ryzyk grożących przedmiotom szklanym nie znajdzie się w zakresie ubezpieczeń klasycznych. Stąd zakłady ubezpieczeń stworzyły specjalne ubezpieczenie chroniące przedmioty szklane.

Ubezpieczeniem tym można objąć następujące przedmioty:

• szyby okienne i drzwiowe, w tym szyby specjalne tj. szyby antywłamaniowe, płyty szklane warstwowe i inne,
• oszklenia ścienne i dachowe tzw. świetliki;
• płyty szklane stanowiące składowe części mebli, stołów, lad sklepowych oraz gablot reklamowych,
• szklane przegrody ścienne oraz osłony kantorów , boksów i kabin,
• tablice reklamowe, szyldy i gabloty (poza budynkiem lub lokalem ze szkła, plastiku itp.),
• neony, reklamy świetlne, tablice świetlne i elektroniczne,
• witraże,
• lustra wiszące, stojące i wmontowane w ścianach.

Suma ubezpieczenia powinna być równa łącznej wartości zgłoszonych do ubezpieczenia przedmiotów. Jeżeli sumy ubezpieczenia nie podamy, w ten sposób narażamy się na ryzyko zmniejszenia odszkodowania ze względu na zasadę proporcji. Suma ubezpieczenia powinna być wyznaczona wg wartości rzeczywistej szyb tj. podać należy ewentualny koszt zakupu nowej szyby danego rodzaju.

Zakres ubezpieczenia jest bardzo szeroki, ma charakter ubezpieczenia od wszystkich ryzyk - wszystko co nie jest wyraźnie wyłączone jest objęte ubezpieczeniem. A wyłączenia są dwojakiego rodzaju. Po pierwsze wyłączone z zakresu są określone grupy mienia jak np.

• szkła stanowiącego osprzęt urządzeń technicznych oraz wszelkiego rodzaju instalacji,
• monitorów itp.
• szyb, przedmiotów szklanych i płyt kamiennych przed ich ostatecznym zamontowaniem bądź zainstalowaniem w miejscu przeznaczenia,
• szyb w pojazdach i środkach transportowych (te można ubezpieczyć w ramach auto - casco).

Po drugie wyłączone są pewne rodzaje zdarzeń mogących doprowadzić do uszkodzenia przedmiotu ubezpieczenia. I tak np. wyłączone są szkody powstałe:

• przy wymianie lub wymontowaniu ubezpieczonego przedmiotu,
• powstałe wskutek zadrapania, porysowania itp.,
• powstałe wskutek działań wojennych, trzęsienia ziemi, działania energii jądrowej, wewnętrznych zamieszek i rozruchów oraz aktów terroryzmu i sabotażu,
• wyrządzone umyślnie, albo wskutek rażącego niedbalstwa przez ubezpieczającego lub osobę za którą ubezpieczający ponosi odpowiedzialność.

Standardowo ubezpieczenie to pokrywa koszty demontażu uszkodzonego przedmiotu i montażu nowego - stąd pamiętajmy, że przy podawaniu sumy ubezpieczenia należy do niej doliczyć te koszty, aby odszkodowanie pokryło naszą rzeczywistą stratę. Ubezpieczenie to można rozszerzyć o dodatkowe koszty jakie mogą pojawić się przy okazji wymiany uszkodzonego mienia. Te dodatkowe koszty to:

• koszty ustawienia rusztowań lub użycia dźwigu - w celu dokonania wymiany lub naprawy ubezpieczonych przedmiotów w związku z ich stłuczeniem (rozbiciem),
• koszty wykonania napisów reklamowych i informacyjnych znajdujących się na ubezpieczonych przedmiotach w związku z ich stłuczeniem (rozbiciem),
• koszty transportu związane z naprawieniem szkody,
• koszty trwałego pokrycia oszkleń folią antywłamaniową i inną,
• koszty usług ekspresowych (wykonanie oszklenia w ciągu 24 godzin od powstania szkody).

Składka za tego typu ubezpieczenie z reguły waha się od 1 do kilku procent wartości ubezpieczonego mienia. Samo ubezpieczenie warto zainstalować wówczas gdy jesteśmy posiadaczem dużych i wartościowych powierzchni szklanych. Z reguły nie opłaca się go instalować gdy mamy typowe szyby okienne - ryzyko zniszczenia ich wszystkich na raz jest znikome, a składka łącznej wartości szyb w średniej wielkości fabryce byłaby równa kilkunastu szybom wraz z montażem.

UBEZPIECZENIE RYZYKA TERRORYZMU ^{^^^}

Po ostatnich tragicznych wydarzeniach jakie miały miejsce na Manhatanie wiele osób zainteresowało się kwestią ubezpieczenia ryzyka terroryzmu. Zważywszy dodatkowo fakt, że zjawisko światowego terroryzmu ma tendencję rozwojową, szkody przezeń spowodowane mogą być znaczne. Fakt, iż Polska nie wydaje się "atrakcyjnym" terenem na przeprowadzanie zamachów (leżymy na skraju NATO, nie należymy do UE, niewielu ludzi w trzecim świecie ma świadomość istnienia naszego kraju itp.) nie zmienia tego, że i u nas może zdarzyć się tego typu wypadek.

Polskie zakłady ubezpieczeń wyłączają w większości ubezpieczeń szkody wyrządzone wskutek zamachów terrorystycznych (chociaż np. warunki auto - casco z reguły nie przewidują wyłączenia takich szkód z zakresu ubezpieczenia). Wyłączenie to znajdziemy najczęściej w obszernym podpunkcie wyłączającym szkody powstałe w wyniku zajścia tzw. ryzyka politycznego czyli np. wojny, stanu wojennego, zamieszek, rozruchów, sabotażu, walk ulicznych itp.

Jak każde wyłączenie i to również można włączyć do ubezpieczenia. Warto tylko pamiętać, że zakład tego typu rozszerzenie zaoferuje raczej sporadycznie. Może się też zdarzyć, że natkniemy się w niektórych OWU na standardową klauzulę obejmującą ryzyko terroryzmu. Z tym, że gdy wczytamy się w nią głębiej może okazać się, że to rozszerzenie zbyt szerokie nie jest. Tak np. PZU obejmuje ryzyko terroryzmu pod warunkiem, że akt przemocy nie został skierowany bezpośrednio przeciw naszemu mieniu. Czyli tylko wówczas dostaniemy odszkodowanie, jeżeli celem zamachu był np. Belweder, a przypadkowo tylko samolot nań lecący spadł na nas. Natomiast, jeżeli z jakiegoś mniej lub bardziej racjonalnego powodu to właśnie my i nasz zakład jesteśmy obiektem działań terrorysty to już odszkodowania nie ujrzymy.

Generalnie rzecz biorąc nie wydaje się, żeby ryzyko związane z zamachami terrorystycznymi specjalnie wzrosło w Polsce w ostatnich dniach. Jeżeli już ryzyko wzrosło to tylko w odniesieniu do naszego mienia, które przebywa poza krajem np. jeżeli handlujemy z krajami arabskimi wówczas należałoby pomyśleć o rozszerzeniu ubezpieczenie mienia w transporcie o tego typu ryzyko. Podobnie postąpić by należało jeżeli mamy szczęście być posiadaczem jachtu lub samolotu, którym wybieramy się w rejony w ten czy inny sposób zagrożone wojną bądź terroryzmem.

SŁOWNIK TERMINOLOGII UBEZPIECZENIOWEJ ^{^^^}

CARGO - (ang. ładunek) termin ubezpieczeniowy oznaczający ubezpieczenia mienia w transporcie. W odróżnieniu od ubezpieczeń typu casco chronią one nie pojazd a ładunek. Występują najczęściej w dwu wariantach - jako ubezpieczenia mienia w transporcie krajowym i międzynarodowym. Jeżeli chodzi o ubezpieczenia transportu krajowego to każdy zakład ubezpieczeń konstruuje OWU w wg własnego uznania. Warunki ubezpieczeń międzynarodowych wszystkie zakłady ubezpieczeń (nie tylko w Polsce) mają oparte na warunkach wypracowanych przez Lloyd'sa.

ORZECZNICTWO ^{^^^}

Sąd Najwyższy zważył co następuje: Wydanie powierzonego samochodu nieznanej osobie wraz z dowodem rejestracyjnym do używania na próbę przed ewentualnym jego nabyciem stanowi w naszych warunkach rażące naruszenie zakresu obowiązków wynikających ze zlecenia usługi znalezienia nabywcy.

W razie uwzględnienia roszczenia regresowego zakładu ubezpieczeń podstawę kasacji może stanowić naruszenie art. 828 k.c., a nie art. 471 k.c.

Stan faktyczny: Państwo Z. oddali swój samochód do naprawy. Mechanik niestety poza samym naprawieniem samochodu postanowił go sprzedać. Prawdopodobnie miał nadzieję, że Państwo Z. zaaprobują jego pomysł i dadzą zgodę na sprzedaż samochodu, a on otrzyma z tego tytułu prowizję. Kupiec postanowił jednak najpierw samochód przetestować. Mechanik wydał mu więc samochód wraz z dokumentami. I już nigdy więcej ani Państwo Z., ani mechanik nie ujrzeli samochodu. Kupiec okazał się po prostu złodziejem. Jako, że samochód był ubezpieczony zakład ubezpieczeń wypłacił stosowne odszkodowanie właścicielom, a następnie zażądał zwrotu odszkodowania od osoby, która walnie do szkody się przyczyniła, czyli od lekkomyślnego mechanika.

Sygnatura akt: wyrok Sądu Najwyższego z 13.11.1997 roku sygn. Akt ICKN 326/97

Komentarz: Wyrok cytowany wyżej zapadł w sprawie toczącej się pomiędzy zakładem ubezpieczeń, a owym lekkomyślnym mechanikiem. Istotą sprawy był fakt istnienia roszczenia regresowego po stronie zakładu ubezpieczeń przeciwko mechanikowi. Zgodnie z ogólną regułą dotyczącą ubezpieczeń na zakład ubezpieczeń - po wypłacie należnego odszkodowania - przechodzą wszelkie prawa poszkodowanego przeciw osobie odpowiedzialnej za powstanie szkody. Niewątpliwie osobą odpowiedzialną za szkodę był mechanik, który oddał samochód w ręce złodzieja. Pamiętajmy, że z powierzoną nam rzeczą trzeba obchodzić się szczególnie ostrożnie i to nie tylko dlatego, że tak wypada, ale również dlatego, że może nas sięgnąć regres zakładu ubezpieczeń.

Po drugie z wyroku wypływa jeszcze jeden istotny wniosek - SN wyraźnie wskazał jakie zachowanie zostanie uznane za rażące niedbalstwo (wydanie pojazdu potencjalnemu nabywcy samochodu wraz z dokumentami bez odpowiedniego zabezpieczenia wydanego pojazdu). W tej sytuacji owo rażące zaniedbanie obowiązków uzasadniało wszczęcie postępowania regresowego wobec mechanika. Jeżeli jednak postąpiłby tak właściciel pojazdu, to zakład ubezpieczeń z całą pewnością odmówiłby mu wypłaty odszkodowania.

Subsksybcja na kolejne wydania biuletynu

IA redaguje Paweł Filar - prawnik, broker w KB Prometeusz oddział Kalisz.